ISBN NEDİR?

ISBN Nedir? [değiştir]

• ISBN (International Standard Book Number), hızla değişen ve gelişen dünyamızda artan bilgi üretimini izleyebilmek ve geniş çapta kullanıma sunmak için 1972 yılında Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO) tarafından hazırlanan ve üye ülkelerin onayı ile yürürlüğe giren bir kitap numaralama sistemidir.
• Amaç, kitap numaralarının uluslararası bir yöntemle düzenlenerek standardize edilip, Uluslararası Standart Kitap Numarası (ISBN) verilerek belirli bir yayımcının yayınladığı bir materyalin kimliğini tanımlamaktır.
• ISBN sistemi, yayınlanan her materyale bir tanımlama numarası verir. Bu numara beş grup ve 13 haneden oluşur. Birinci grup 978 EAN kodu olarak ISBN'e eklenmiştir ve ISBN'in bir parçası olmuştur. İkinci grup yayının yapıldığı ülkeyi, üçüncü grup yayımcıyı, dördüncü grup materyale ait sıra numarasını belirler. Beşinci grup da ISBN’ nin doğruluğunun denetimini sağlayan tek haneli bir rakamdır.

Örneğin; Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğünün 2007 yılında yayınladığı "Anadolu'da Türk Devri Çini ve Seramik Sanatı" adlı yayının ISBN'i 978-975-17-3298-9 dur. 978 ISBN ön kodu, 975 Türkiye temsil etmekte, 17 Kültür ve Turizim Bakanlığı'nın ön sayısı, 3298 Bakanlığın yayın numarasını gösterir ve 9 denetim numarasıdır.
5

Nelere Uluslararası Standart Kitap Numarası (ISBN) verilmez? [değiştir]

• Takvim ve günlükler
• El yazması eserler
• Broşürler
• Poster, afiş ve gazeteler
• Gösteri programları (tiyatro, müzikal, resital, konser vb.)
• Okul müfredat programları
• Formlar
• Ajandalar
• Fiyat listeleri, satış ve reklam katalogları, reçeteler
• Kitap haline getirilmemiş makale, genelge, yönerge vb. materyal

ISBN nasıl alınır? [değiştir]

• ISBN sistemine katılabilmek için yayımcı bilgileri ile yayımcının gelecek on yıl için basmayı tasarladığı yayın sayısını içeren “Yayımcı Başvuru Formu” doldurularak ISBN Türkiye Ajansı’na (Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü; Necatibey Cad. No:55 Sıhhiye ANKARA http://www.earsiv.net/isbn/) başvurulur.
• ISBN’ nin zamanında yayımcıya ulaştırılabilmesi için “Materyale ait Bilgiler Formu” nun yayın baskıya girmeden yaklaşık bir ay önce, eksiksiz olarak ISBN Türkiye Ajansı’nda olabilecek biçimde ulaştırılması gerekir.
• Başvuru, Ajansa ulaştığında yayımcıya, on yıllık yayın kapasitesiyle orantılı bir yayımcı ön sayısı belirlenerek buna bağlı numara grubu ayrılır. Bu sayı grubu sadece o yayımcıya aittir.

Örneğin; Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yayımcı ön sayısı 17 dir ve sadece Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yayınlarında kullanılır.

• Yayımcı Başvuru Formu, ISBN sistemine ilk giriş için bir kez doldurur.
• Yayımcılar, basımla ilgili bilgileri kesinleşmiş her bir materyal için
• “Materyale Ait Bilgiler Formu” nu doldurarak Ajansa iletir.
• Başvuru formları, faks ile gönderilebileceği gibi E-mail aracılığı ile de ulaştırılabilir. Yayımcılar, başvuru sonrasında materyale ait bibliyografik bilgileri ve numaralarını İnternetteki Web sayfamızdan da öğrenebilirler. Ayrıca, E-mail adreslerini veren yayımcılara, ISBN otomatik olarak iletileceği gibi, yayımcılar Ajansı telefonla aradıkları takdirde numaralarını alabilirler. Ancak resmi bildirim, formun aslı Ajansa ulaştığında yayımcıya gönderilir.
• Formlarda, ISBN verilen yayımcı konumundaki kişi ve kuruluşlarla ilgili bilgiler ile kaşe, mühür, sorumlu ad ve imzalarının yer alması gerekir.

ISBN’ nin Kontrolü [değiştir]

Ajansta kayıtlı bulunan ve İnternete aktarılan bibliyografik bilgilerin doğruluğunun ve ISBN’nin standartlara uygun basılıp basılmadığının denetlenebilmesi için, basımdan hemen sonra materyalin bir örneği Ajansa gönderilmelidir. Aksi takdirde, materyal ulusal ve ticari bibliyografyalarda yer almayacağı gibi internete aktarılan veriler de yanlış ve eksik kalacaktır.

ISBN’ nin Sağladığı Yararlar [değiştir]

• Yayımcı ön sayısı verilen yayımcılara ilişkin bilgiler, altı ayda bir Uluslararası ISBN Merkezine bildirilmekte, Merkez tarafından yayınlanan “Uluslararası Yayımcı Kataloğu” aracılığı ile bu sisteme kayıtlı ülkelere duyurulmaktadır. ISBN alan materyale ilişkin bilgiler, ISBN Türkiye Ajansı olarak Kütüphaneler Genel Müdürlüğü’nce ilgili çevrelere iletilmektedir.
• ISBN, barkod üretiminde yoğun olarak kullanılması nedeniyle, ticari dağıtım sistemlerine hız ve etkinlik kazandırarak yayımcılar ve kitap satıcıları arasında etkin ve ekonomik bir iletişim sağlayacağı gibi, materyal siparişlerine, yazışmalara ve bibliyografik tarama işlemlerine de hız kazandırmaktadır.
• Kütüphane içi sipariş, satın alma ve ödünç verme ile kütüphanelerarası ödünç verme işlemlerini, toplu katalogların oluşturulmasını kolaylaştırır